Pleisters plakken

Iemand vertelde me eens over een jongen van een jaar of elf. Hij kreeg Ritalin omdat hij niet goed met z’n emoties kon omgaan en snel kwaad werd. Ik wil niet te snel oordelen, maar ik was wel verbaasd. Die remedie klinkt als morfine voor een zere knie; het helpt vast, maar waarom zou je het in hemelsnaam doen? Is er dan werkelijk geen andere manier om die jongen verder te helpen? Want in feite worden zijn emoties met de medicijnen ingekapseld. En zijn die medicijnen dan voor altijd? Wordt er ook nog gezocht naar een structurele oplossing?

In onze westerse maatschappij is het gewoon geworden om (emotionele) pijn te onderdrukken, om de symptomen te bestrijden. Want het liefst willen we geen pijn voelen. Daarom blijven we maar pleisters plakken, noodverbanden aanleggen. En soms is het dweilen met de kraan open. We denken: pilletjes, zalfjes en drankjes helpen ons er wel doorheen. Hoofdpijn? Een paracetamol en door maar weer. ADHD? Structureel aan de Ritalin lijkt de standaard. Een ontsteking? Een antibioticakuurtje doet wonderen. Maar zo makkelijk laat pijn zich niet vangen of wegduwen, die komt gewoon weer terug. En soms zelfs heftiger dan voorheen.

Niet alleen bij fysieke klachten lijken we massaal te doen alsof die zo snel mogelijk weggeduwd moeten worden. Bij mentale klachten zijn we geneigd precies hetzelfde te handelen. Emoties worden, soms letterlijk, ingeslikt als ze naar boven komen. Een ‘pleister’ op het vervelende gevoel en we gaan weer vrolijk verder. Tenminste, dat proberen we…

Signalen

Ik ben geen dokter of gezondheidsprofessional en wil mijn mening niet opdringen of mensen voor het hoofd stoten. Ook wil ik geen extreme standpunten innemen, maar altijd genuanceerd naar omstandigheden kijken. Daarbij wil ik in deze blog nadrukkelijk ernstige ziektes buiten beschouwing laten, omdat het me gaat om de kleinere, meer alledaagse dingen. De doorsnee dingen waar iedereen weleens last van heeft. En ja, medicijnen kunnen soms nodig en ondersteunend zijn. Als je enorme hoofdpijn hebt en het echt te veel wordt, kan een pijnstiller erg prettig zijn. Maar als de hoofdpijn structureel terugkomt, is het toch heel interessant om de reden daarvan te achterhalen? Wat betekent die pijn?

Mijn overtuiging (en ervaring) is dat het in heel veel gevallen meer dan de moeite waard is om de pijnbron te vinden. De signalen van ons lichaam proberen te verstaan om te achterhalen wat het lichaam wil vertellen – of wat het soms al heel lang schreeuwt. Als ik mijn teen een keer tegen de deur stoot, hoef ik niet meteen met diepliggende psychische oorzaken aan de slag, maar dat neemt niet weg dat veel gezondheidsklachten psychosomatisch¹ zijn of dat er een traumatische ervaring aan ten grondslag kan liggen.

Normaal

We zouden trouwens bijna vergeten dat pijn een functie heeft, dat pijn onlosmakelijk is verbonden met ieder mens. Steek je hand maar eens in het vuur of in kokend water (niet doen hoor). We vinden het heel normaal dat we dat voelen om vervolgens onze hand zo snel mogelijk weg te trekken. De pijn is een waarschuwing dat iets niet goed is. Gelukkig maar dat we de pijn van vuur en heet water voelen, anders zouden we ons lichaam snel onherstelbaar beschadigen.

Dat was een eenvoudig voorbeeld, maar kan pijn in andere gevallen óók een functie hebben, een waarschuwing zijn, ons iets te zeggen hebben? Als we de pijn niet willen voelen en gaan onderdrukken, is dat eigenlijk hetzelfde als dat we onze hand in het vuur houden en ondertussen pijnstillers nemen. Natuurlijk moet de hand eerst zo snel mogelijk uit het vuur. Dan is er nog steeds pijn, maar het genezingsproces kan in ieder geval starten. En, niet onbelangrijk: de aanstichter kan geen extra schade meer berokkenen.

Pijn moet soms de ruimte krijgen om gevoeld te worden, net als verdriet  (zie mijn blog over verdriet verwerken). Laten we dat eens proberen: om de pijn te erkennen en te voelen, want die is er niet voor niets. Voelen is de sleutel (zie mijn blog over voelen), maar onderdrukken is bijna een automatische reactie geworden. Soms kan een mens zelfs helemaal ongevoelig worden voor pijnprikkels. Maar pijn vindt hoe dan ook een uitlaatklep…

Aan de slag

Mijn persoonlijke overtuiging is dat pijn bij de bron moet worden aangepakt. Ga op onderzoek uit en bevrijd jezelf van pijn die met jou verweven lijkt te zijn als een ongewenste beste vriend. Durf een metafysische² benadering te overwegen. Na een heel leven vol met hoofdpijn weet ik uit ervaring dat er wezenlijke verandering kan optreden. Mijn hoofd en nek blijven kwetsbare plekken, maar het zijn geen open ‘wonden’ meer, die bij elke aanraking pijn doen. Sterker nog, de ‘wonden’ zijn langzamerhand echt aan het genezen. Ik gun iedereen persoonlijke groeiprocessen, waarbij (oude) pijn erkend en gevoeld kan worden, want dat is het begin van verwerking en heling.

¹ Psychosomatiek houdt zich bezig met ziektebeelden die zich vooral lichamelijk manifesteren, maar waarbij psychische factoren een duidelijke factor zijn. (Bron: Wikipedia)

² Metafysica is de wijsgerige leer die niet de werkelijkheid onderzoekt zoals ze ons gegeven wordt uit zintuiglijke waarneming (fysica), maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat haar constitueert. (Bron: Wikipedia) 

---

Extra toelichting van de schrijver:

Ik besef dat ik me met deze blog uitlaat over een controversieel thema. Zoals hopelijk al voldoende duidelijk naar voren is gekomen, wil ik met de inhoud niemand tegen het hoofd stoten en is het absoluut niet mijn intentie mensen te veroordelen of aan te zetten tot het stopzetten van medicatie of het veranderen van medische behandelplannen die door professionals zijn voorgeschreven. De verantwoordelijkheid voor een keuze ligt te allen tijde bij degene die het betreft. Het schrijven van deze blog heeft alleen maar tot doel om bewustwording te vergroten van de verbinding tussen fysieke en mentale gezondheid.

---

Nieuwe blogs publiceer ik voortaan op www.deschatvinder.nl!

---