Veel mensen zijn zeeën van tijd kwijt alleen maar om op het werk te komen. En als beloning mogen ze aan het einde van de dag weer een paar kostbare uren in de file doorbrengen. Niet echt quality time. En als we de dj’s op de radio moeten geloven, kunnen we sowieso pas weer blij zijn als het weekend is. Huh? Moeten we dan de week zo snel mogelijk en met frisse tegenzin zien door te worstelen? Ook ik houd van het weekend, maar het lijkt me zonde om vijf van de zeven dagen per week (dik 70%) in een soort overlevingstoestand door te brengen. Verstand op nul, blik op oneindig en op naar het 2/7e deel dat ‘weekend’ heet. Dan twee dagen eindelijk doen waar je zin in hebt – naast alle verplichtingen – en zondagavond verzuchtend tot het inzicht komen dat je morgen weer aan het werk ‘mag’. Misschien overdrijf ik een beetje, maar voor veel mensen zit er wel degelijk een kern van waarheid in.
Welzijn
In mijn eigen werkende leven zat ik op een bepaald moment op een dood spoor. Praktisch de hele dag naar een monitor staren om digitale informatie tot me te nemen en te versturen, maakte me niet vrolijk. Gelukkig maakten de contacten met mijn collega’s een hoop goed. Maar ja, een lekker ontspannen of juist verdiepend gesprek voeren, kon nooit te lang duren natuurlijk. Ik veroordeel het gemiddelde kantoorwerk niet hoor – sterker nog, in mijn jeugd had ik daar een romantisch beeld van en wilde ik dat bereiken – maar het geeft mij geen voldoening. Zeker niet als het uiteindelijke hoofddoel is om (steeds maar meer) financiële winst te behalen.
Het is geen geheim dat de economie gericht is op welvaart en nauwelijks op welzijn, terwijl mensen uiteindelijk op zoek zijn naar dat laatste. En ik ben heus niet zo naïef dat ik niet snap dat organisaties financieel gezond moeten zijn en dat medewerkers afhankelijk zijn van de omzet die bedrijven maken. Geen geld is geen baan. Toch ben ik ervan overtuigd dat we geld niet moeten zien als een doel, maar als een gevolg. Een resultaat van onze inspanningen in plaats van de reden van onze inspanningen. En ja, we hebben inderdaad middelen nodig om te leven, maar uit die vaststelling blijkt al dat het niet gaat om de middelen, maar om het leven!
Levensdoel
En dan komen we bij de vraag die soms al wat cliché overkomt: wat is de zin van het leven? Want is dat niet de vraag waarop elk mens uiteindelijk een antwoord zoekt? Natuurlijk is niet iedereen daar even bewust mee bezig, maar als je kijkt naar hoe mensen hun leven vorm en inhoud geven, kun je daaruit aflezen hoe ze in het leven staan; wat ze belangrijk vinden.
En wat is dan de zingeving die we zoeken? Genieten van dat 2/7e deel en de vakanties? Soms lijkt de zin of het doel te zijn om te wonen in een mooi huis met een passende auto, zoveel mogelijk ‘leuke dingen doen’ en dat allemaal vastleggen met de nieuwste smartphone. Ik heb daar niks op tegen en geniet ook graag van het leven, maar zo nu en dan heb ik ook behoefte aan verdieping – daar geniet ik net zo van.
Bestaat hét antwoord op deze eeuwenoude vraag eigenlijk wel? Volgens mij heeft iedereen een persoonlijk antwoord, ook al kan ik me voorstellen dat er veel antwoorden met elkaar overeenkomen. En soms heb je misschien een antwoord gevonden en blijkt dat antwoord na verloop van tijd veranderd of ontwikkeld.
Kortgeleden las ik een mooi kinderboek dat indruk op mij maakte: Waarom jij er bent. Bij die vraag zouden we wat meer kunnen stilstaan. Waarom ben ík er? Wat kan ík bijdragen aan deze wereld? In dat boek worden allerlei verschillende invalshoeken genomen (luchtige en serieuze) en is er een diversiteit aan antwoorden. Aan het einde is er geen eensluidend antwoord, maar staat er: “Als je groter wordt, vind je nog veel meer antwoorden op de vraag waarom jij er bent.” Stof tot nadenken voor jong en oud…
Verzamelen
Het ontdekken van de zin van jouw leven, heeft alles te maken met wat je nastreeft, wat je wil bereiken. Als je het geluk hebt dat je in deze wereld in je basisbehoeften kunt voorzien, probeer je te investeren in wat je waardevol vindt. Wellicht is mijn beeld van de wereld wat vertroebeld, maar ik zit er vast niet ver naast als ik zeg dat een groot deel van de mensheid ‘verzamelaar’ is geworden. Verzamelaar van bezit in de ruimste zin van het woord: geld, macht, aanzien, het bevredigen van al je behoeftes en wensen. En hoe meer je bezit, hoe meer je meetelt. De andere kant op werkt het helaas ook; minder bezit betekent vaak dat je minder meetelt. Maar is dat wel waar (zie ook mijn blog over de waarde van mensen)? Het verzamelen van bezit als hoogste doel stellen, heeft consequenties. Als je in de keuken aan de slag gaat met bepaalde ingrediënten, dan weet je ongeveer wat het resultaat zal zijn. In het leven is dat niet anders.
Vrede
De wereld staat op ongelofelijk veel plaatsen in brand. Berichten over oorlog zijn tegenwoordig bijna net zo vanzelfsprekend als het weerbericht. En of het nou komt doordat we nu door moderne communicatiemiddelen 24/7 op de hoogte gehouden worden of niet, ik heb nog nooit zoveel ellende, pijn en verdriet op de wereld gezien dan de laatste tijd. En veel van die ellende, pijn en verdriet is het gevolg van een grenzeloos verlangen naar bezit.
Er lijken globaal gezien ook steeds meer twee kampen te ontstaan. Aan de ene kant de mensen die goed willen doen en die rekening willen houden met hun omgeving. Aan de andere kant de mensen die meer en meer alleen maar hun eigen doelen willen bereiken.
Leven en dood
Mensen die geloven in een leven na de dood hebben wellicht een ander antwoord op levensvragen dan mensen die daar niet in geloven. Daarin zijn extreme tegenstellingen te zien vandaag de dag, maar ook zonder die fundamentele verschillen gaat het fout tussen mensen. Als iedereen – gelovig of niet-gelovig ‒ nou eens het goede zou nastreven, kan dat niet een gemeenschappelijke zin van het leven zijn? Jezelf zijn, je gaven en talenten delen (lees ook mijn blog over ‘echt zijn’) en daarmee het goede doen? Maar ja, de vraag over wat goed is, zou ook de vraag der vragen genoemd kunnen worden…
Laten we ons in ieder geval ook richten op het leven vóór de dood. Het leven is het toch waard om geleefd te worden? Het zou jammer zijn als we op ons sterfbed met spijt zouden terugkijken op wat we hebben gedaan – of wat we niet hebben gedaan. Over sterfbed gesproken: de laatste momenten voor het overlijden kunnen buitengewoon bijzonder zijn. Dan vervalt namelijk wat er niet toe doet en gaat het alleen nog maar om wezenlijke dingen. Juist dan wordt misschien wel de zin van het leven gezien; wat heeft iemand betekend in zijn leefomgeving, welke indruk laat hij achter?
Een gezamenlijk antwoord op de vraag der vragen gaan we naar alle waarschijnlijkheid nooit vinden, maar iedereen mag persoonlijk op zoek gaan naar zijn of haar eigen antwoord. Het is denk ik al genoeg als je daar bewust en oprecht mee bezig bent. Want dan heb je in ieder geval voor jezelf een basisantwoord om naar te leven en daarmee tóch een antwoord op de vraag der vragen.
Nieuwe blogs publiceer ik voortaan op www.deschatvinder.nl!
Analyfe 